Erfgoed Urk gaat samen met Urker Uitgaven

In oktober 2019 is de Stichting Erfgoed Urk (SEU) samengegaan met Stichting Urker Uitgaven (SUU). Hiermee wil SEU het bestaan van beide organisaties waarborgen en een positief voorbeeld geven wat betreft meer samenwerking en integratie van Urks cultuurclubs.

De besturen van SEU en SUU spraken al langer over samengaan, wat zij om meerdere redenen wenselijk achten.

Beide stichtingen streven in essentie hetzelfde doel na, namelijk het bewaren/doorgeven van de Urker cultuur en historie. De manier waarop zij dat doen verschilt maar is te integreren.

Besturen van beide stichtingen overlappen (gedeeltelijk) en putten uit dezelfde bron (van mensen). De gemeente Urk ziet bovendien graag dat stichtingen zich verenigen, dat kunnen we dan beter in eigen hand houden.

SEU blijft als stichting bestaan en kan worden ingezet om cultuurspecifieke activiteiten te ontplooien.

Het bestuur van SUU is aangevuld met twee vertegenwoordigers van SEU: Maarten Post (erfgoedbehoud en educatie) en Lucia de Vries (redactie Kort Historisch). De eerste grote gezamenlijke activiteit was Dag van de Urker Geschiedenis 2020. Voor meer informatie kijk op urkeruitgaven.nl

Eerste Dag van de Urker Geschiedenis: Feest van bijzondere verhalen

Arjan Baarssen deelt zijn onderzoek naar het Amsterdamse verleden van ‘bessien’ Lumme

“Het is mij een eer deze bijzondere dag, vol verhalen over Urk, te openen.” Zo lanceerde burgemeester Ineke Bakker zaterdag 26 oktober de eerste Dag van de Urker Geschiedenis, een initiatief van vier Urker culturele organisaties. “Vanuit het verleden kun je het heden beter begrijpen en zo ook een beter begrip van jezelf, je eigen achtergrond en omgeving”, aldus de burgemeester.

Wethouder Freek Brouwer sprak de wens uit dat de dag een jaarlijks terugkerend fenomeen zal worden.

Het mini-symposium begon met een lezing van journalist-schrijver Lucia de Vries, met assistentie van Tiemen Roos, over ‘Moggen, spinnen in anger ongedierte’, ofwel de plagen waar Urk tijdens en na de inpoldering onder leed. Het waren vooral de landelijke kranten die over het fenomeen publiceerden, vertelde De Vries. Journalisten en andere bezoekers reageerden geschokt op de aanwezigheid van ‘miljarden muggen’, spinnen, muizen en ratten, vogels, kevers, stofwolken en brandlucht en roetdeeltjes vanuit de drooggevallen polder. Op Urk kwam tyfus en malaria voor. De overheid moest een antwoord geven en richtte de Commissie Muggenplaag rond het IJsselmeer (1936-1948) op.

Deze slideshow vereist JavaScript.

Alle hoge piefen op het gebied van gezondheid en entomologie kregen een plekje in de ‘Muggencommissie’. Onder de diverse creatieve oplossingen waren ook ‘muggenwerende machines’ die samen met Phillips werden ontwikkeld. Toen de commissieleden deze tijdens de oorlog wilden testen werden zij door de bezetter gearresteerd, die dacht dat de machines oorlogmaterieel waren. Uiteindelijk leverde het werk van de commissie niets op en moesten de Urkers zelf voor oplossingen zorgen. Hoe ze dat deden en wat ze van de plagen vonden leest u in de powerpoint presentatie. 

Engelstalig informatiebord bij graf Urker Schedels onthuld

Een Nederlandstalig informatiebord hing er al. Op de eerste Dag van de Urker Geschiedenis onthulde de Stichting Erfgoed Urk een Engelstalig bord bij het grafmonument van de Urker schedels, met name gericht is op deelnemers aan de Ginkiestochten. Zes Urker schedels werden in 2010 herbegraven op het oude kerkhof, 133 jaar nadat ze werden ontvreemd.

De schedels bevonden zich jarenlang in het archief van het Universiteitsmuseum van Utrecht. In 1877 werden ze gestolen van het Urker kerkhof door de Hilversumse huisarts Van Hengel. Deze verkocht ze vervolgens aan de Utrechtse hoogleraar biologie Pieter Harting (1812-1885) voor onderzoek.

Zoon verdronken visser overhandigt Kroniek over scheepsramp aan overlevende

Jan van den Berg reikt de Urcker Kroniek over de ramp met de UK 60 uit aan Piet van den Berg onder het toeziend oog van Burgemeester Ineke Bakker

Jan van den Berg groeide op met onuitgesproken verdriet. Hij werd zes dagen na de dood van zijn vader, schipper Jan van de Berg van de UK 60, geboren. Zijn moeder, Fetje van den Berg, had een doosje in huis, waar hij en de andere vijf kinderen niet aan mochten komen. Pas toen Jan 60 werd durfde hij het doosje open te maken. Het bleek een verzameling brieven en knipsels over de ramp van de UK 60 te zijn, die in de nacht van 6 oktober 1954 plaatsvond.

Jan besloot er over te schrijven. Op de eerste Dag van de Urker Geschiedenis overhandigde hij de Urcker Kroniek ‘De storm werd een orkaan’, de nieuwste uitgave van de Stichting Urker Uitgaven, aan de inmiddels 91-jarige ‘Ome’ Piet van den Berg, het enige nog levende bemanningslid.

Cornelis de Vries-prijs uitgereikt aan Klaas Luut Koffeman

Van links naar rechts: Leen van Loosen (vz SEU), Klaas L Koffeman, .Jannie Koffeman-Ras, Tineke Bakker (wnd burgemeester van Urk) en Lucia de Vries (SEU) – foto Lub Post, GBU

De Stichting Erfgoed Urk kende op 26 oktober de Cornelis de Vries-prijs 2019 toe aan Klaas Luut Koffeman voor zijn belangwekkende bijdrage aan de geschiedenis van Urk.  De prijs, een reproductie van een historische kaart van Urk) werd uitgereikt door SEU voorzitter Leen van Loosen, terwijl burgemeester Ineke Bakker het juryrapport voorlas.

Het bestuur van de Stichting Erfgoed Urk beschouwt het werk van Klaas Luut Koffeman als bijzonder belangwekkend, “niet alleen omdat het breed door de Urker bevolking wordt gedragen maar ook omdat het de mensen heeft gestimuleerd om de Urker geschiedenis –letterlijk– niet weg te gooien”.

Koffeman was in 1973 medeoprichter en later voorzitter van de Vereniging Vrienden van Urk. Deze vereniging stond aan de basis van de collectie van museum Het Oude Raadhuis en geeft tevens het periodiek Urker Volksleven uit. Tot 2019 was Koffeman daarvan hoofdredacteur en drijvende kracht.

Cornelis de Vries: Nestor van de Urker Geschiedenis

Cornelis de Vries

Op zaterdag 26 oktober, op de Dag van de Urker Geschiedenis, reikt de Stichting Erfgoed Urk (SEU) de eerste Cornelis de Vries-prijs uit. De prijs is vernoemd naar de ‘nestor’ van de Urker geschiedenis: de onderwijzer Cornelis Trompsz de Vries. Toch is er volgens SEU niet veel bekend over de auteur van ‘Geschiedenis van het Eiland Urk’.

Volgens Lucia de Vries van SEU  lag de keuze van de prijsnaam voor de hand: het levenswerk van Cornelis de Vries was de eerste brede publicatie over de Urker geschiedenis. “Het tragische is dat De Vries geen uitgever voor zijn omvangrijke manuscript kon vinden. Het boek werd pas veertien jaar na zijn dood uitgegeven,” vertelt Lucia.

Programma Dag van de Urker Geschiedenis

26 oktober: Eerste Dag van de Urker Geschiedenis

De stichtingen Erfgoed Urk en Urker Uitgaven, museum Het Oude Raadhuis en Urk in Wintersferen organiseren op zaterdag 26 oktober de eerste Dag van de Urker geschiedenis. Op het programma staan onder meer de uitreiking van de eerste Cornelis de Vries-prijs, de presentatie van een Urcker Kroniek over de ramp met de UK 60  uit 1954 en een symposium over de plagen in de jaren 30 en 40.

Een paar jaar geleden bleek dat sommige Urker jongeren niet meer weten dat Urk vroeger een eiland was. Het gemeentebestuur is daar flink van geschrokken. De bevolking en vooral de jeugd moet zich meer bewust worden van de eigen geschiedenis, vindt de gemeente.

Daarom heeft Urk in de nieuwe cultuurnota opgenomen dat er een jaarlijkse Dag van de Urker geschiedenis moet komen. De gemeente nodigt cultuurhistorische stichtingen verenigingen uit daar een bijdrage aan te leveren.

De stichtingen Erfgoed Urk en Urker Uitgaven, museum Het Oude Raadhuis en Urk in Wintersferen hebben de handschoen opgepakt. Op zaterdag 26 oktober staan een aantal bijzondere activiteiten op het programma.

De dag begint met twee onthullingen die met de Urker historie te maken hebben. Welke dat zijn, blijft nog even geheim. Daarna krijgt een bekende Urker de allereerste Cornelis de Vries-prijs uitgereikt. Deze prijs is een initiatief van de Stichting Erfgoed Urk en is bedoeld als erkenning voor belangwekkende historische publicaties over Urk.

SEU initieert Dag van de Urker Geschiedenis

Foto Nieuw Land Erfgoedcentrum

De Stichting Erfgoed Urk (SEU) introduceert samen met andere Urker culturele instellingen in 2019 de Dag van de Urker Geschiedenis. SEU hoopt met dit initiatief een breder publiek te betrekken bij de boeiende geschiedenis van Urk. We stellen een interessant programma samen rond een onderwerp dat in elk geval in 2019 aansluit bij het thema van Urk in Wintersferen.

Datum

De Dag van de Urker Geschiedenis wordt normaal gesproken gehouden op de tweede zaterdag van oktober. De dag wordt hiermee onderdeel van de Maand van de Nederlandse Geschiedenis, het grootste geschiedenisevenement van Nederland, en de Dagen van de Archeologie. Culturele instellingen, boekhandels en bibliotheken brengen tijdens deze maand geschiedenis onder de aandacht van de Nederlanders.

Samenwerking

De Dag wordt in samenwerking met andere culturele instellingen georganiseerd. Dit jaar doen we dat (bij uitzondering) op 26 oktober. We organiseren de dag samen met Museum Het Oude Raadhuis, Stichting Urker Botter, Urk in Wintersferen en Stichting Urker Uitgaven activiteiten.

Programma 2019

1. Presentaties en lezingen – Op 26 oktober wordt een boeiende, laagdrempelige lezingenserie over De Tien Plagen georganiseerd, afgewisseld met vragen en debat.
2. Uitreiking Cornelis de Vries Prijs – Deze prijs voor de beste Historische Publicatie van het Jaar wordt uitgereikt tijdens de lezingenserie. Een deskundige jury kiest de prijswinnaar.
3. Diverse activiteiten – Instellingen en culturele clubs worden uitgenodigd op en rond 26 oktober zelfstandig activiteiten te organiseren, bijvoorbeeld tentoonstellingen, speciale publicaties, donateursacties, aankondiging van nieuwe plannen, etc. 

Wil je meer weten of deelnemen? Neem dan contact met ons op!

SEU neemt raadsleden mee op Ginkiestocht

26 juni 2018 – Vandaag organiseerde Stichting Erfgoed Urk (SEU) een informatieve Ginkiestocht voor Urker gemeenteraadsleden. Met de wandeling wilde SEU de raadsleden wijzen op mogelijkheden en verbeterpunten ten aanzien van het Urker erfgoed, vooruitlopend op de nieuwe Urker Cultuurnota.

Tijdens de wandeling pleitten voor een hernieuwd restauratiebeleid als speerpunt van de gemeente, met verdere aanpassing van de bouwverordeningen voor betere waarborgen voor bescherming van het dorpsgezicht. In het economisch beleid van de gemeente zou volgens ons ook aandacht moeten komen voor cultureel en kunstzinnig ondernemerschap.

Tijdens de wandeling herinnerden we de raadsleden aan de bijna vergeten boerengeschiedenis van Urk. We pleitten voor herbouw van de historische muziekkoepel en de Kaap, ter herinnering aan de zeilschepen die vanuit de Amsterdamse haven langs Urk richting Noordzee voeren. Een ander belangrijk punt dat we deelden is het feit dat de Oudestraat de enige Middeleeuwse straat in de provincie Flevoland is, met een fascinerende ontstaansgeschiedenis – een stukje geschiedenis dat zichtbaarheid verdient.

Klik hier voor de brochure met informatie over de wandeling en onze aandachtspunten!